Hram Svetog Jovana Vladimira u Baru oslikan je za nepunih godinu i po, u tradicionalnoj fresko-tehnici, koja je skoro 300 godina bila zapostavljena.

Ukupna površina za oslikavanje je oko 4.800 kvadratnih metara. Poređenja radi, Dečani koji su približne unutrašnje površine, oslikavani su punih 16 godina. Poslednjih mjeseci freskopisci rade skoro danonoćno kako bi do osvećenja 25. septembra posao bio priveden kraju.

„Do osvećenja hrama biće završeno oko 90 odsto radova. Poslednjih decenija mitropolit Amfilohije je insistirao na obnovi i povratku na tradiciju, pa tako i na povratak fresko tehnike. Hramovi u Podgorici i Baru oslikani su u tradicionalnoj tehnici, na svežem krečnom malteru. Riječ je o drevnoj slikarskoj tehnici, teškoj i složenoj ujedno, koja je mnogo dugo bila zapostavljana. Kreč treba da bude star najmanje četiri godine, a što je stariji, to je bolji. Imali smo ogromnu sreću, našli smo kreč star preko 40 godina, u nekadašnjoj krečani kod Spuža, gdje se danas vadi mermer. Na veoma kvalitetnom kreču oslikana je ogromna površina izuzetno trajnom freskom, koja je večna ne može da izbledi, može vremenom samo da dobije na kvalitetu. Inače, sazrevanje freske traje do 200 godina. Ta pitomost koju freska vremenom dobija, ne može nijedan druga slikarska tehnika da postigne“, kaže, za Novosti, freskoslikar Anastasije Radović, koji se 30 godina bavi ovim zahtjevnim poslom.

Prema riječima glavnog freskopisca Hrama Sv. Jovana Vladimira, na oslikavanju je radilo nekoliko ekipa, još od maja prošle godine.

„Moja ekipa sa Vukom Dabetićem, izuzetnim slikarom i živopiscem, uradila je oko 80 odsto posla. Na oslikavanju su radili i vrsni slikari.
Ono što je arhitektonski karakteristično kod Hrama Svetog Jovana Vladimira je što ima pripratu, ulazni dio u glavni hram. U kupolnom prostoru od oko 200 kvadratnih metra, oslikana je scena silaska Svetog duha na apostole i u nastavku na vertikalnim zidovima oslikani su ravnoapostolni svetitelji, odnosno svi zemaljski narodi prikazani kroz svoje svetitelje koje su ti narodi iznjedrili. Naslikano je oko 130 svetitelja na jednom, i 130 svetitelja na drugom zidu“.

„Miloš Janićijević, Damir Mladenović i Boris Markuš, koji su oslikali zasebne celine. Svaki čovjek ima svoj stil, a te razlike mogu da naruše likovni sklad. Ovde se to, srećom, nije dogodilo! Ne postoji na svetu nijedna veća crkva oslikan u fresko tehnici. U skladu je sa orginalnom arhitekturom čuvenog arhitekte Peđe Ristića. Napravljen je osmišljen i lijep ikonografski program. Polazna tačka u kupoli hrama, na visini od 40 metara, oslikana je scenom Vaznesenja Gospodnjeg, umesto Pantokratora koji se najčešće slika u kupoli, ali to ima svoje teološko značenje„ kazao je Anastasije Radović.

On objašnjava da je zadatak slikara da u „poeziji boje i oblika“ pokuša na simboličan način da predstavi sliku carstva nebeskoga, na jedan način liturgijski, teološki, bogoslovski.

U nastavku je ostalo da se oslika oko 800 kvadratnih metara, koje treba završiti odmah po osvećenju, koje je u godini jubileja 1.000 godina od pogubljenja Sv. Jovana Vladimira.

„Nije prioritet oslikati svaki kvadratni metar nauštrb kvaliteta. Nakon osvećenja treba da oslikamo dve apside u prizemlju, sa severa i juga, i dve galerije, to su dva zasebna prostora“, zaključuje Radović, koji je kaže imao sreće da oslikava mnoge crkve još od vremena kada je studirao u Atini.

Oslikani Hram Sv. Jovana Vladimira, u milenijumu svjedočanstva, nešto je novo u savremenom živopisu, a potpuno je u skladu sa tradicijom i crkvenim kanonima.

Izvor: Novosti, Biljana Dabić

FOTO: Anto Baković

{galerija}obale/2016/09/freske{/galerija}