Sead Gano Šlaković – Barski zanati i zanatlije
Autor: Željko Milović /Barinfo
U produkciji barske izdavačke kuće “Mediteran Multimedia”, ovih dana je iz štampe izašla knjiga Seada Gana Šlakovića “Barski zanati i zanatlije (od srednjeg vijeka do 1979)”.
Još jedno u nizu vrijednih djela zavičajne istorije prati ovu, za Bar nesumnjivo važnu granu privrede, kroz različite periode razvoja grada, sa posebnim isticanjem XX vijeka, kada zanatstvo ima istaknuto mjesto u životima Barana. Dati su podaci o strukturi zanatstva, o radu zanatlija, lokacijama njihovih objekata koji su često prelazili iz ruke u ruku, o nestanku pojedinih zanata i rađanju novih, o udruživanjima u posebne esnafe… Gotovo 1000 ličnosti je pomenuto, uz nekoliko stotina fotografija, od čega se neke prvi put objavljuju.
Stari Bar iz 1963. godine posebno je opisan, uz podatke o svakom od zanatlija, šegrta ili učenika. Kako se grad dalje širio i mijenjao mjesto, od Pristana do Topolice, tako su se i zanatlije prilagođavale novim uslovima. Niz ljudi i njihovih zanimanja završava se 1979. godinom, kao omeđnicom nakon koje nastaju drugačiji uslovi života i rada. Osim onih iz centralnih djelova opštine, dat je prikaz zanatlija sa Virpazara, iz Spiča, Mrkojevića…
“Ovaj rad predstavlja pokušaj da se na osnovu raspoložive građe predstavi zanatstvo u srednjevjekovnom i osmanskom Baru, u periodu knjaževine / kraljevine Crne Gore, između dva svjetska rata, te nakon Drugog svjetskog rata, od 1946. godine (kada su zakonom ukinuti “kapitalistički odnosi” tj. privatno vlasništvo nad privrednim preduzećima u Jugoslaviji) do 1979. kada je razornim zemljotresom promijenjena demografska i ekonomska slika grada, nekih desetak godina prije no što je socijalizam kao sistem zamijenjen kapitalizmom i ponovo omogućeno privatno vlasništvo u svim oblicima privrednih društava. Predmet ovog rada nijesu bile zanatlije u državnim / društvenim preduzećima i ustanovama, sem u mjeri koliko je to zahtijevao kontekst analize”, stoji, pored ostalog, u uvodnom obraćanju autora u knjizi.
Sead Gano Šlaković je rođen u Starom Baru 1943. godine, a 1967. je diplomirao na Ekonomskom fakultetu u Titogradu. Čitav radni vijek proveo je u Baru, najviše radeći u bankarstvu. Bio je organizator otvaranja i prvi direktor filijala Montex banke, Crnogorske komercijalne banke i Lovćen banke, a radio je u Primorskoj banci i filijali Investicione banke Titograd. U dva mandata obavljao je poslove načelnika za privredu SO Bar i nepuni mandat bio predsjednik Izvršnog odbora SO Bar. Kraće vrijeme je radio i druge poslove.
Poslije penzionisanja, objavio je 2013. “Rječnik osmanske leksike barskoga kraja”, a 2019. Izmjene i dopune istog Rječnika u izdanju Fakulteta za crnogorski jezik i književnost sa Cetinja.
Urednik knjige “Barski zanati i zanatlije (od srednjeg vijeka do 1979)” je Željko Milović, a za izdavačku kuću “Mediteran Multimedia” ovo je treća knjiga zavičajne istorije u samo šest mjeseci. Prva je knjiga članaka Božidara Boška Miloševića “Bar: Svjetionici jednog vremena, knj. 1”, a druga zbirka putopisa Gordane Vujović “Tako je bilo zapisano u libru”.
